लाभपंचमी | Labh Pancham 2023 Mahiti Marathi, Muhurat

लाभपंचमी | Labh Pancham 2022 Mahiti Marathi, Muhurat

लाभपंचमी : 18 नोव्हेंबर 2023

  • कार्तिक शुक्ल पंचमीला ‘लाभपंचमी’ म्हणतात . हिला ‘ सौभाग्य पंचमी ‘ सुद्धा म्हणतात. जैन लोक हिला ‘ ज्ञान पंचमी ‘ म्हणतात . व्यापारी लोक आपल्या धंद्याचा मुहूर्त वगैरे लाभपंचमीलाच करतात . लाभपंचमीच्या दिवशी धर्मसंमत जो काही उद्योग-धंदा सुरू केला जातो त्यात खूप- खूप समृद्धी मिळते . हे सर्व तर ठीक आहे पण संत- महापुरुषांच्या मार्गदर्शनानुसार चालण्याचा निश्चय करून भगवद्भक्तीच्या प्रभावाने काम, क्रोध, लोभ, मोह, अहंकार या पाच विकारांचा प्रभाव नष्ट करण्याचा दिवस आहे लाभपंचमी . महापुरुष म्हणतात :

दुनिया से ऐ मानव !
रिश्त-ए-उल्फत (प्रीति) को तोड़ दे।
जिसका है तू सनातन सपूत,
उसीसे नाता जोड़ दे ॥

  • ‘मी भगवंताचा आहे, भगवंत माझे आहेत ‘- अशा प्रकारे थोडे भगवदचिंतन, भगवद्प्रार्थना, भगवद्स्तुती करून सांसारिक आकर्षणांपासून, विकारांपासून स्वतःला वाचविण्याचा संकल्प करा .

(1) लाभपंचमीच्या दिवशी ही पाच अमृतमय वचने ठेवा :

  • पहिली गोष्ट : ‘ भगवंत माझे आहेत, मी भगवंताचा आहे ‘- असे मानल्याने भगवंताप्रती प्रेम जडेल . ‘ शरीर, घर, कुटुंबीय वगैरे जन्मापूर्वी नव्हते आणि मृत्यूनंतरही राहणार नाहीत, परंतु परमात्मा सदैव माझ्या सोबत आहे ‘- असा विचार केल्याने तुम्हाला लाभपंचमीच्या पहिल्या आचमनाद्वारे अमृतपानाचा लाभ मिळेल.
  • दुसरी गोष्ट : आपण भगवंताच्या सृष्टीत राहतो, भगवंताने बनविलेल्या जगात राहतो . तीर्थभूमीत राहिल्याने आपण पुण्य मानतो, मग जेथे आम्ही- तुम्ही राहतो ती भूमी तर भगवंताची आहे ; सूर्य, चंद्र, हवा, श्वास, हृदयाचे ठोके वगैरे सर्वच्या सर्व भगवंताचे आहेत. …तर आपण भगवंताच्या जगात, भगवंताच्या घरात राहतो. मगन निवास, अमथा निवास, गोकुळ निवास हे सर्व निवास वरवरचे आहेत परंतु सर्वच्या सर्व भगवंताच्या निवासातच राहतात . हे सर्वांनी पक्के लक्षात ठेवले पाहिजे . असे केल्याने तुमच्या अंतःकरणात भगवद्धामी राहण्याचा पुण्यभाव जागृत होईल.
  • तिसरी गोष्ट : तुम्ही जे काही खाता ते भगवंताचे स्मरण करून, भगवंताला मानसिक रूपाने नैवेद्य दाखवून खा . यामुळे तुमचे तर पोट भरेल, हृदयही भगवद्भावाने परितृप्त होईल.
  • चौथी गोष्ट : आई-वडिलांची, गरिबाची, शेजाऱ्या पाजाऱ्याची, कोणाचीही सेवा कराल तर ‘ हा बिचार आहे… मी याची सेवा करतो… मी नसतो तर याचे काय झाले असते…’ – असा विचार करू नका. भगवंताच्या नात्याने सेवाकार्य करा आणि स्वतःला कर्ता मानू नका.
  • पाचवी गोष्ट : आपल्या तन-मनाला, बुद्धीला विशाल बनवित जा . घर, परिसर, गाव, राज्य, राष्ट्राहूनही पुढे विश्वात आपल्या मतीचा व्याप वाढवित जा (मतीला विश्वव्यापी बनवा) आणि ‘ सर्वांचे मंगल, सर्वांचे हित होवो, सर्वांचे कल्याण होवो, सर्वांना सुख शांती मिळो, ‘सर्वे भवन्तु सुखिन: …’ अशा प्रकारची भावना करून आपले हृदय विशाल बनवित जा . कुटुंबाच्या कल्याणासाठी आपल्या कल्याणाचा आग्रह सोडून द्या. गावासाठी परिसराचा, राज्यासाठी गावाचा, राष्ट्रासाठी राज्याचा, विश्वासाठी राष्ट्राचा मोह सोडून द्या आणि विश्वेश्वराशी एकाकार होऊन बदलत जाणाऱ्या विश्वात सत्यबुद्धी तसेच त्याचे आकर्षण व मोह सोडून द्या. तेव्हा अशी विशाल मती जगजीत प्रज्ञेची धनी बनेल.
  • मनाच्या सांगण्यानुसार चालण्याने लाभ तर सोडा, हानी अवश्य होईल कारण मन इंद्रिय अनुगामी (इंद्रियांच्या मतानुसार चालणारे) आहे, ते मतीला विषय- सुखाकडे घेऊन जाते . परंतु मतीला मतिश्वराच्या ध्यानाने, स्मरणाने पुष्ट बनवाल तर ती परिणामाचा विचार करेल, मनाच्या वाईट आकर्षणाशी सहमत होणार नाही. यामुळे मनाला विश्रांती मिळेल, मनसुद्धा शुद्ध सात्त्विक होईल आणि मतीला परमात्म्यात प्रतिष्ठित होण्याची संधी मिळेल, परम कल्याण होईल . लाभपंचमीच्या दिवशी हे पाच लाभ आपल्या जीवनात आणा.

(2) लाभपंचमीच्या दुसऱ्या पाच गोष्टी

  • 1. आपल्या जीवनात सत्कर्म करा.
  • 2. आहार शुद्ध ठेवा.
  • 3. मनाला थोडे नियंत्रित करा की इतका वेळ जप करण्यासाठी, ध्यानासाठी बसायचे आहे तर बसायचे आहे, इतकी मिनिटे मौन रहायचे आहे तर रहायचे आहे.
  • 4. शत्रू व मित्राच्या भितीचा प्रसंग आला तर सतत जागृत रहा . मित्र नाराज होऊ नये, शत्रू तर असे करणार नाही ना या भितीला लगेच दूर करा.
  • 5. सत्य आणि असत्यामधील भेद दृढ करा . शरीर मिथ्या आहे . शरीर सत् देखील नाही, असत् देखील नाही . असत् कधीही राहत नाही आणि सत् कधीही मिटत नाही, मिथ्या होऊन- होऊन मिटून जाते . शरीर मिथ्या आहे, मी आत्मा सत्य आहे . सुख- दुःख, मान- अपमान, रोग- आरोग्य सर्व मिथ्या आहे परंतु आत्मा-परमात्मा सत्य आहे . लाभपंचमीच्या दिवशी हे समजून सावध झाले पाहिजे .

(3) पाच कामे करण्यात कधीही उशीर करू नये :

  • 1. धर्माचे कार्य करण्यात कधीही उशीर करू नका.
  • 2. सत्पात्र मिळाला तर दान- पुण्य करण्यात उशीर करू नका.
  • 3. ब्रह्मनिष्ठ संतांचा सत्संग, सेवा इत्यादींमध्ये उशीर करू नका.
  • 4. सत्शास्त्रांचे वाचन, मनन, चिंतन तसेच त्यानुरूप आचरण करण्यात उशीर करू नका.
  • 5. भीती वाटत असेल तर भितीला मिटविण्यात उशीर करू नका . निर्भय नारायणाचे चिंतन करा आणि भीती ज्या कारणाने होते ते कारण दूर करा . जर शत्रू समोर आला असेल, मृत्यूचे भय असेल अथवा शत्रू जीवघेणा हल्ला वगैरे करीत असेल तर त्यापासून वाचण्यात अथवा त्याच्यावर वार करायला घाबरू नका . हे स्कंद पुराणात लिहिलेले आहे….तर विकार, चिंता, पापाचे विचार हे सर्वच शत्रू आहेत, यांना दूर करण्यात उशीर करता कामा नये.

(4) पाच कर्मदोषांपासून वाचले पाहिजे :

  • 1. अविवेकी कर्म करण्यापासून वाचा, यथा- योग्यरित्या समजून मग कार्य करा.
  • 2. अभिमानपूर्वक कर्म करण्यापासून वाचा.
  • 3. आसक्तीने स्वतःला कोठे फसवू नका, कोणाशी संबंध जोडू नका.
  • 4. द्वेषमय व्यवहारापासून वाचा.
  • 5. भयभीत होऊन कार्य करण्याचे टाळा.
  • या पाच दोषांपासून रहित तुमचे कर्मसुद्धा लाभपंचमीच्या दिवशी ‘ पंचामृत ‘ बनतील.

(5) बुद्धीत पाच खूप मोठे सद्गुण आहेत, ते समजून त्यांचा लाभ घेतला पाहिजे.

  • 1. अशुभ वृत्तींचा नाश करण्याची, शुभ वृत्तींचे रक्षण करण्याची ताकद बुद्धीत आहे.
  • 2. चित्ताला एकाग्र करण्याची शक्ती बुद्धीत आहे. श्वासोच्छ्वासाच्या गणतीने, गुरुमूर्ती, ॐ कार अथवा स्वस्तिकच्या चित्रावर त्राटक केल्याने चित्त एकाग्र होते आणि भगवंताचा रसही येतो.
  • 3. कोणतेही कार्य उत्साहाने केले तर त्यात सफलता अवश्य मिळते.
  • 4. अमुक कार्य करायचे आहे की नाही, सत्य- असत्य, चांगले- वाईट, हितकर- अहितकर यांचा निर्णय बुद्धीच करेल, म्हणून बुद्धी स्वच्छ ठेवा.
  • 5. निश्चय करण्याची शक्तीसुद्धा बुद्धीत आहे . म्हणून बुद्धी जितकी पुष्ट बनवाल, तुम्ही प्रत्येक क्षेत्रात तितकेच उन्नत व्हाल.
  • …तर बुद्धिप्रदाता भगवान सूर्यनारायणांना दररोज अर्घ्य द्या आणि त्यांना प्रार्थना करा की ‘ माझ्या बुद्धीत तुमचा निवास होवो, तुमचा प्रकाश होवो.’ अशा प्रकारे केल्याने तुमच्या बुद्धीत भगवद्सत्तेचा, भगवद्ज्ञानाचा प्रवेश होईल.

(6) लाभपंचमीला भगवद्प्राप्तीचे पाच उपायही समजून घ्या :

  • 1. ‘मी भगवंताचा आहे, भगवंत माझे आहेत . मला याच जन्मात भगवद्प्राप्ती करायची आहे.’ हा भगवद्प्राप्तीचा भाव जितकी मदत करतो, तितका तीव्र लाभ उपवास, व्रत, तीर्थ, यज्ञ इत्यादींनीही होत नाही….आणि मग भगवंताच्या नात्याने सर्वांची सेवा करा.
  • 2. भगवंताच्या श्रीविग्रहाला पाहून प्रार्थना करीत- करीत सद्गदीत झाल्याने हृदयात भगवदाकार वृत्ती बनते.
  • 3. सकाळी झोपेतून उठाल तर एक हात तुमचा आणि एक भगवंताचा मानून बोला : ‘ माझ्या भगवंता ! मी तुझा आहे आणि तू माझा आहेस ना… माझा आहेस ना…. आहेस ना… ?’ असे करीत जरा एकमेकांचा हात दाबा आणि भगवंताशी वार्तालाप करा . पहिल्या दिवशी नाही तर दुसऱ्या दिवशी, तिसऱ्या दिवशी, पाचव्या, पंधराव्या दिवशी अंतर्यामी परमात्मा तुमच्यावर प्रसन्न होईल आणि आवाज येईल की ‘ हो भाऊ ! तू माझा आहेस. ‘ बस, तुमचे काम फत्ते !
  • 4. गोपिकांप्रमाणे भगवंताचे हृदयात आवाहन, चिंतन करा आणि शबरीप्रमाणे ‘ भगवंत मला मिळतील ‘ अशी दृढ निष्ठा ठेवा.
  • 5. कोणाप्रती आपल्या हृदयात द्वेषाची गाठ बांधू नका : बांधली असेल तर लाभपंचमीचे पाच- पाच अमृतमय उपदेश ऐकून ती गाठ सोडून द्या.
  • ज्याच्याप्रती द्वेष आहे तो तर मिठाई खात असेल, आपण द्वेषबुद्धीने त्याला आठवून आपले हृदय का जाळावे ! विष ज्या बाटलीत असते तिचे तर काही बिघडत नाही पण द्वेष ज्या हृदयात असतो त्या हृदयाचाच सत्यानाश करतो . निःस्वार्थपणे सर्वांच्या कल्याणाची कामना करा आणि सर्वांप्रती भगवंताच्या नात्याने प्रेमभाव ठेवा . जसे आई मुलाला प्रेम करते तर त्याच्या कल्याणाची इच्छा असते, हिताची भावना असते आणि कल्याण करण्याचा अभिमान मनात आणत नाही, असेच आपले हृदय बनवाल तर तुमचे हृदय भगवंताचे प्रेमपात्र बनेल.
  • हृदयात दया ठेवली पाहिजे . आपल्याहून लहान वयाच्या लोकांनी चूक केली तर दयाळू बनून त्यांना समजवा, ज्यामुळे त्यांचे पुण्य वाढेल, त्यांचे ज्ञान वाढेल. जो दुसऱ्यांचे पुण्य, ज्ञान वाढवित हित करतो तो यशस्वी होतो आणि त्याचेही आपोआपच हित होते.
  • लाभपंचमीच्या दिवशी या गोष्टी मनात पक्क्या ठसविल्या पाहिजेत.
  • धन, सत्ता, पद- प्रतिष्ठा मिळणे वास्तविक लाभ नाही . वास्तविक लाभ तर जीवनदात्याची भेट घालून देणाऱ्या सद्गुरूंच्या सत्संगाने जीवन जगण्याची युक्ती मिळवून, त्यानुसार चालून लाभ- हानी, यश- अपयश, विजय- पराजय या सर्वांमध्ये सम राहत आत्मस्वरूपात विश्रांती मिळविण्यात आहे.
    – ऋषी प्रसाद, ऑक्टोबर 2009

Diwali Captions for Instagram in Marathi [Whatsapp, Facebook]

Diwali Captions for Instagram in Marathi [Whatsapp, Facebook]

Diwali Captions for Instagram in Marathi

  • शुभ दिवाळी, मंगलमय दिवाळी, आनंदमय दिवाळी.
  • नूतन दिवाळी आली आहे, दिवा लावा ज्ञानाचा ।
  • धनत्रयोदशीपासून भाऊबीजेपर्यंतच्या सुंदर पर्वाच्या शृंखलेचे नाव आहे दीपावली !
  • हे प्रकाशमय दिव्यांचे पर्व आपणा सर्वांना मंगलमय हो !
  • दीपावलीचे पर्व प्रकाशाचे, ज्ञानाच्या उपासनेचे पर्व आहे.
  • सदा दिवाळी संताची, आठही प्रहर आनंद… हीच दिवाळी निमित्ताने शुभेच्छा…
  • आत्मज्योत जागृत करण्याचे पर्व : दीपावली
  • पंचपर्वांचा हा दीपोत्सव, साजरा करूया आनंदोत्सव !
  • आली गुरूज्ञानाची दिवाळी…
  • नूतन दिवाळी आली आहे, दिवा लावा ज्ञानाचा । केरकचरा हृदयातून काढा, मद-मोह-मत्सर-कामाचा ।।
  • संपूर्ण विश्वाला आत्मीयतेच्या एका धाग्यात ओवणारा पर्वांचा पुंज : दीपावली
  • प्रज्वलित करूनि ज्ञानदीप, दूर करा अंधकार ।
यस्य ज्ञानमयं तप: …
ज्ञानमय तपात जगा.

Share Now

Diwali Captions for instagram in marathi
  • एकदा अंतर्ज्योत जागृत झाली मग सदैव दिवाळी….
  • चांगली झाली आज दिवाळी आमची साजरी करू गुरुद्वारी आपण दिवाळी
  • आत्मज्योत प्रज्वलीत करण्याचे पर्व – दिवाळी
  • तुमच्या जीवनात असो… नित्य दिवाळी
  • आत्मीक दिवाळी साजरी करण्याचा संदेश देते हे पर्व
  • मंगल दिवाळी, मंगल प्रभात, नुतन वर्ष !
  • प्रज्ञा दिवाळी प्रिय पूजा….. अर्थात तुमच्या बुद्धीत आत्मप्रकाश येवो, अशी सात्विक दिवाळी साजरी करा.
  • आंतरिक दिवाळी चांगली समजुन घ्या, साजरी करा, मग प्रत्येक दिवशी दिवाळी, प्रत्येक परिस्थीतील दिवाळी, प्रत्येक क्षणी दिवाळी
  • दिवाळीच्या दिवशी श्रीराम आयोध्येत आले होते, म्हणून आपल्या जीवनातही श्री राम (ज्ञान), सीतामाता (भक्ति) आणि लक्ष्मण (वैराग्य) येवो.
  • हे प्रभु ! अज्ञानरूपी अंधारात अंध झालेल्या विषयांनी आक्रांत माझ्या चित्ताला ज्ञानाचा प्रकाश देऊन कृपा करा.
  • तुमच्या आतली ज्योत एकदा जाग्रत झाली तर दुसऱ्यांची ज्योत जाग्रत करण्यात तुम्हाला असा रस येईल जो तुम्हाला तुमची ज्योत जाग्रत करतानाही आला नसेल.
  • असा ज्ञानाचा दिवा आतमध्ये प्रगट करा आणि प्रसन्न रहा, मधुमय स्वभाव आणि मधुमय विचार पसरवा.

नविन दिवाळी आली आहे,
दिवा लावा ज्ञानाचा !
कचरा काढा हृदयातून,
मद-मोह – मत्सर कामाचा !

Diwali Laxmi Puja Vidhi Marathi [दिवाळी लक्ष्मीपूजन कसे करावे]

Diwali Laxmi Puja Vidhi Marathi [दिवाळी लक्ष्मीपूजन कसे करावे]

दिवाळीत का केलं जातं लक्ष्मीपूजन ?

  • दिवाळीच्या दिवशी रात्री सरस्वती आणि लक्ष्मीदेवीची पूजा केली जाते . तुमच्याकडे धन असेल, खूप धन मिळाले, त्याला मी ‘ लक्ष्मी ‘ मानत नाही . महापुरुष त्याला ‘वित्त’ मानतात . वित्ताद्वारे मोठे बंगले मिळतील, मोठमोठ्या गाड्या मिळतील, लांबलचक प्रशंसा होईल पण अंतरी रस येणार नाही . दिवाळीच्या रात्री सरस्वती देवीची पूजा करतात, जेणेकरून विद्या मिळावी पण ती विद्या फक्त पोट भरण्याची विद्या नाही, ऐहिक विद्येसोबतच तुमच्या चित्तात विनय यावा, तुमच्या जीवनात ब्रह्मविद्या यावी यासाठी सरस्वती देवीची पूजा करायची असते आणि तुमचे वित्त तुम्हाला बांधणारे ठरू नये, तुम्हाला विषय-विलास आणि विकारांमध्ये फरफटत घेऊन जाऊ नये यासाठी लक्ष्मी- पूजन करायचे असते .
  • लक्ष्मी पूजन म्हणजे वित्त महालक्ष्मी बनून यावे . जे वासनांचा वेग वाढविते ते ‘ वित्त ‘ आणि जी वासनांना श्रीहरीच्या चरणी पोहोचविते ती ‘ महालक्ष्मी ‘ ! वित्त असेल तर भांडण घडवून आणेल, अनर्थ सर्जित करेल . लक्ष्मी असेल तर व्यवहारात कामी येईल आणि महालक्ष्मी असेल तर नारायणाशी एक करवून देईल . भारताचे ऋषी म्हणतात की लक्ष्मी- पूजन करा . आम्ही धन किंवा लक्ष्मीचा तिरस्कार करीत नाही पण जे मिळवून लोक असुरांसारखे जीवन जगतात असे वित्त, असे धन, अशी लक्ष्मी नाही तर नारायणाशी मिळवून देईल असे धन, अशी लक्ष्मी, महालक्ष्मी पाहिजे .

दिवाळी लक्ष्मीपूजन कसे करावे

  • दिवाळी लक्ष्मीपूजन ची माहिती : सनातन धर्मात दिवाळीला श्रीसद्गुरू, श्रीगणपती, लक्ष्मीदेवी, सरस्वती देवी व कुबेर या देवी देवतांच्या पूजेचे विधान आहे.
  • वैदिक मान्यतेनुसार दिवाळीला मंत्रोच्चारणासह या पंचदेवांच्या स्मरणाने व पूजेने आंतरिक व बाह्य महालक्ष्मीची अभिवृद्धी होऊन जीवनात सुख-शांतीचा संचार होतो. सर्वसाधारण श्रद्धाळूलाही भावपूर्वक वैदिक विधी-विधानाचा लाभ घेता यावा, यासाठी लक्ष्मीपूजनाचा संक्षिप्त विधी येथे देत आहोत.

दिवाळी लक्ष्मीपूजन विधी [diwali laxmi puja in marathi]

  • दिवाळी लक्ष्मी पूजन घरी कसे करावे : सर्वप्रथम स्वच्छ व पवित्र अशा खोलीत वा देवघरात ईशान्य किंवा पूर्व दिशेकडे तोंड करून बसावे. आपल्या समोर उजव्या बाजूला लाल रंगाचे व डावीकडे पांढऱ्या रंगाचे कापडी आसन अंथरावे. लाल आसनावर गव्हाचे स्वस्तिक बनवावे आणि पांढऱ्या आसनावर तांदळाचे अष्टदल कमळ बनवावे. गाईच्या तुपाचा दिवा लावून आपल्या समोर उजव्या बाजूला ठेवावे.
ॐ दीपस्थ देवताय नम:
  • या मंत्राच्या उच्चारणासह दिव्याला फुले आणि अक्षता वाहाव्यात.

ॐ गं गणपतये नम:

  • मंत्राचे उच्चारण करीत स्वत:ला व कुटुंबीयांना टिळा लावावा.
ॐ नमो भगवते वासुदेवाय
  • मंत्राचे उच्चारण करीत सर्वांच्या हाताला कांकण बांधावे. पुन्हा याच मंत्राचे उच्चारण करीत आपल्या शेंडीला गाठ मारावी. (शेंडी नसल्यास मनोमन गाठ मारावी.) मग

ॐ केशवाय नम: स्वाहा
ॐ माधवाय नम: स्वाहा
ॐ नारायणाय नम: स्वाहा

  • या तीन मंत्रांचे उच्चारण करीत तीन आचमन घ्यावे. आणि
ॐ गोविन्दाय नम:
  • मंत्र म्हणत हात धुवावे. आपल्या डाव्या हातात जल घेऊन उजव्या हाताने आपल्या अंगावर व पूजा- सामग्रीवर पुढील मंत्राचे उच्चारण करीत जल शिंपडावे.

ॐ अपवित्र: पवित्रो वा सर्वावस्थां गतोऽपि वा ।
य:स्मरेत् पुण्डरीकाक्षं स बाह्याभ्यन्तर: शुचि: ।।

  • आपल्या आसनाखाली एक फूल ठेवून ‘ॐ हाँ पृथिव्यै नम:’ मंत्राचे उच्चारण करीत मंत्राचे उच्चारण करीत भूमीला व आसनाला मनोमन नमस्कार करावा.
  • मलीन वृत्ती आणि विघ्नबाधांपासून रक्षणासाठी आपल्या चोहीकडे थोडे तांदूळ अथवा मोहरीचे दाणे टाकावे.

ॐ अपसर्पन्तु ते भूता ये भूता भूमिसंस्थिता: ।
ये भूता विघ्न कर्तारस्ते नश्यन्तु शिवाज्ञया ॥

  • अर्थ : ‘कल्याणकारी देवाच्या कृपेने भूमीवरील विध्वंसक मलीन वृत्तींचा नाश होवो.’
  • आता हातात थोडी फुले घेऊन पुढील मंत्रोच्चारणासह आपल्या गुरुदेवांचे स्मरण करावे.

ॐ आनन्दमानन्दकरं प्रसन्नं ज्ञानस्वरूपं निजभावयुक्तम् ।
योगीन्द्रमीड्यं भवरोगवैद्यं श्रीसद्गुरुं नित्यमहं नमामि ॥

  • अर्थ: ‘आनंदस्वरूप, आनंददाता, सदैव प्रसन्नमुख, ज्ञानस्वरूप, निजस्वभावात स्थित, योगिजन व इंद्रादी देवांद्वारे स्तुत्य आणि भवरोगाचे वैद्य असलेल्या श्रीसद्गुरुदेवांना माझा नित्य नमस्कार असो.’
  • गुरुदेवांना मनोमन नमस्कार करून ती फुले थाळीत ठेवावीत. लाल व पांढऱ्या आसनाच्या मधोमध पुष्पासनावर गुरुदेवांची प्रतिमा स्थापित करावी. यानंतर श्रीगणपतीचे पुढीलप्रमाणे मानसिक ध्यान करावे :

ॐ वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटिसमप्रभ: निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा ॥

  • अर्थ : ‘कोटी सूर्यांसमान महातेजस्वी, विशालकाय, वक्रतुंड गणराया ! तुझ्या कृपेने माझ्या सर्व कार्यांतील विघ्नांचे निवारण होवो.’
  • श्रीगणपतीची मूर्ती थाळीत ठेवून ‘ॐ गं गणपतये नम:’ मंत्राचे उच्चारण करीत मूर्तीला स्नान घालावे. स्वच्छ वस्त्राने मूर्ती पुसून गव्हाच्या स्वस्तिकावर दुर्वांचे आसन बनवून त्यावर गणरायाला स्थानापन्न करावे.

ॐ गं गणपतये नम:

  • मंत्राचे उच्चारण करीत गणरायाला टिळा लावून फुले, दुर्वा व गुळाचा नैवेद्य अर्पण करावा. मग धूप-दीप लावून आरती करावी.
ॐ भूर्भुव: स्व: रिद्धि सिद्धि सहित श्रीमन्महागणाधिपतये नम:
  • मंत्र म्हणत मानसिक नमस्कार करावा. आता श्रीविष्णूंसहित लक्ष्मीमातेचे अशा प्रकारे ध्यान करावे :

सिद्धिबुद्धिप्रदे देवि भुक्तिमुक्तिप्रदायिनी ।
हरिप्रिये महादेवि महालक्ष्मी नमोऽस्तु ते ॥
नमस्तेऽस्तु महामाये सर्वस्यार्तिहरे देवि ।
शंखचक्रगदाहस्ते महालक्ष्मी नमोऽस्तु ते ॥
यस्यस्मरणमात्रेण जन्मसंसारबंधनात् ।
विमुच्यते नमस्तस्मै विष्णवे प्रभ विष्णवे ॥

  • अर्थ : ‘हे सिद्धी- बुद्धी प्रदात्री, भुक्ती- मुक्ती दात्री, विष्णुप्रिया महादेवी महालक्ष्मी ! तुला नमस्कार असो. हे सर्वदुःखहारी महादेवी, महामाया ! तुला नमस्कार असो. शंख-चक्र-गदाधारी महालक्ष्मी ! तुला नमस्कार असो. ज्यांच्या स्मरणमात्राने मनुष्य भवबंधनातून मुक्त होतो, त्या सर्वसमर्थ श्रीविष्णूंना नमस्कार असो.’
  • लक्ष्मी पूजन करण्याची योग्य पद्धत व नियम : यानंतर थाळीत लक्ष्मीदेवीची मूर्ती किंवा चांदीचे श्रीयंत्र अथवा चांदीचे नाणे ठेवून श्रीनारायणासह लक्ष्मीदेवीचे ध्यान व पुढील मंत्राचे उच्चारण करीत त्यांना स्नान घालावे :

गंगा सरस्वति रेवा पयोषणी नर्मदा जलै: ।
स्नापितोऽसि महादेवी ह्यत: शांतिं प्रयच्छमे ।।

  • दिवाळी लक्ष्मीपूजन मांडणी : मग लक्ष्मीदेवीची मूर्ती अथवा श्रीयंत्र तांदळाच्या अष्टदल कमळावर स्थापित करावे.

श्रीं ह्रीं क्लीं ऐं कमलवासिन्यै स्वाहा ।

  • मंत्राचा जप करीत कुंकवाचा टिळा लावावा, लक्ष्मीनारायणाला कांकण बांधावे, हार घालावा, कर्पूर- आरती करावी आणि नैवेद्य दाखवावा. विड्याच्या पानावर सुपारी, वेलची, लवंग वगैरे ठेवून ते पान लक्ष्मीनारायणास अर्पण करावे. फळे व दक्षिणासुद्धा याच मंत्रोच्चारणासह अर्पण करावी.
  • आता पुढील मंत्राचे उच्चारण करीत क्षमा-याचना करावी.

आवाहनं न जानामि न जानामि विसर्जनम् ।
पूजां चैव न जानामि क्षमस्व परमेश्वरि ॥

  • यानंतर पुढील मंत्राची 1 माळ करावी.

ॐ नमो भाग्यलक्ष्म्यै च विद्महे ।
अष्टलक्ष्म्यै च धीमहि ।
तन्नो लक्ष्मी: प्रचोदयात् ।

  • आता ओंजळीत जल घेऊन संकल्प करावा की ‘भगवंत व गुरूंची भक्ती लाभावी या उद्देशाने तसेच सत्कर्मांच्या सिद्धीसाठी आम्ही लक्ष्मीनारायणाची पूजा व जप केला आहे, ते सर्व परमात्मचरणी अर्पण करीत आहोत.’ मग आरती करून

ॐ तं नमामि हरिं परम्

  • मंत्राचे तीनदा उच्चारण करावे.
  • जेथे लक्ष्मीपूजन केले जाते, तेथे कलश पूजा अवश्य करावी.

कलश पूजेचा विधी :

  • पाण्याने भरलेल्या तांब्याच्या कलशाला हळदी-कुंकू लावलेले कच्चे सूत बांधून त्यावर पिंपळाची पाच पाने व एक नारळ ठेवावे. पुढील मंत्रोच्चारण करून सर्व तीर्थनद्यांचे आवाहन करावे.

गंगे च यमुने चैव गोदावरि सरस्वति ।
नर्मदे सिंधु कावेरि जलेऽस्मिन् संनिधिं कुरु ॥

  • नंतर श्रीसूर्यनारायणाला प्रार्थना करावी की या कलशाला तीर्थत्व प्रदान करावे :

ब्रह्माण्डो कर तीर्थानि करे स्पृष्टानि ते रवै ।
तेन सत्येन मे देव तीर्थं देहि दिवाकर ॥

  • यानंतर त्या कलशाला चोहीकडून टिळा लावावा. नारळालाही टिळा व अक्षता लावून जमिनीवर कुंकवाचे स्वस्तिक बनवावे. त्यावर कलशाची स्थापना करावी. मग श्रीविष्णूंना प्रार्थना करावी की ‘पाण्याने भरलेल्या कलशाच्या रूपात आपण विद्यमान आहात. आपल्या कृपेने आमच्या कुटुंबात शांती व सात्त्विक लक्ष्मीची वृद्धी होवो.’ मग हातात फुले घेऊन पुढील मंत्रोच्चारणासह सरस्वती मातेचे मानसिक ध्यान करून श्वेत आसनावर अर्पण करावी.

शुक्लां ब्रह्मविचारसारपरमामाद्यां जगद्व्यापिनीं वीणापुस्तकधारिणीमभयदां जाड्यान्धकारापहाम् ।
हस्ते स्फाटिकमालिकां विदधतीं पद्मासने संस्थितां वन्दे तां परमेश्वरीं भगवतीं बुद्धिप्रदां शारदाम् ॥

  • अर्थ : ‘जी श्वेत वर्णाची आहे, जी ब्रह्मविचाराचे परम तत्त्व आहे, जी संपूर्ण सृष्टीत व्याप्त आहे, जी वीणा व पुस्तकधारिणी आहे, जी अभयदान देऊन अज्ञानांधकाराचा नाश करते, जी हाती स्फटिक माळ धारण करते, जी कमलासनावर विराजमान असून बुद्धिदायी आहे, त्या आद्य परमेश्वरी भगवती सरस्वती मातेला माझा नमस्कार असो. ‘ मग

ॐ कुबेराय नम:

  • मंत्राचे उच्चारण करीत कुबेराचे ध्यान करावे आणि आपल्या दागिन्यांवर, तिजोरीत हळद, दक्षिणा, दुर्वा इ. ठेवावे.
    ॥ ॐ शुभमस्तु ॥
    – लोक कल्याण सेतू, ऑक्टोबर-नोव्हेंबर 2005